A'dan Z'ye Bira Rehberi

Yazın şu sıcağında kuşkusuz en iyi gelen içkilerin başında bira bulunuyor. Ancak ülkeye o kadar yeni bira geldi ki ne içtiğimizi şaşırır olduk. Markete gittiğimizde “Hangi birayı alsam acaba?” diye soruyorsanız bu yazıyı okuyun, içselleştirin. Yarın markete gittiğinizde çok daha bilinçli bir bira sever olacaksınız. Mayalanma çeşitlerine göre biraları ikiye ayırıp türlerini kısaca açıklayacağım. Hemen yanına da an itibariyle Türkiye’deki bazı temsilcilerini yazacağım. Eksiğim olabilir, fazlam olduğunu sanmıyorum 😀

Yazıdan sonra daha derin bilgi almak isterseniz, Keyif Adamı, Bira Atölyesi ve Bira Sevdası olarak ayda 1-2 kez düzenlediğimiz “Butik Bira Tadımları” etkinliklerine katılabilirsiniz.

Öncelikli olarak Beerasmus’un sevgili yazarı Enis’in hazırladığı harika çizelgeyi size sunuyorum. Ben de yazımda türleri ve ülkeleri biraz daha açıklamış olacağım.

ALE

‘‘Ale’’ler sıcak ortamda üst fermantasyon yöntemi ile mayalanır. İngiliz pub geleneğinin temeli olan koyu renkli, yoğun köpüklü ve zengin lezzetli biralar olan “Ale” biralar lager biraya oranla fermantasyon, renk, köpük, tat, yani hemen her şeyi ile farklı bir üründür. İngiliz, Belçika, İskoç ve İrlanda biralarının çoğu üstten mayalanma ile elde edilen ale tipi biralardır. Genel olarak 7-12 derecede servis edilir. “Ale”ler ayrıca kendi arasında çeşitli sınıflara ayrılır. Ve güzel haber. Ülkemizde çok sayıda bulunuyorlar. Ancak bu biraları ülkelere göre ayırmak lazım.

AMERICAN ALE

· American Black Ale:

Kavruk malt ve şerbetçiotunun dansıyla oluşan bir bira. Amerikan şerbetçiotu rüyası olarak da bilinir. Türkiye’deki örneği ise İskoç markası BrewDog’un Libertine Black Ale isimli birası.

· American Pale Ale:

Malt ve şerbetçiotunun birleşimiyle ferahlık sağlayan bir bira türü. Çok bitter bir tür değil. Meyvemsi özellikler beklenebilir. BrewDog Dead Pony ve Fuller’s Wild River Türkiye’deki örnekleri.

· American Red Ale:

Kehribar renginde, meyvemsi ve kavruk aromaları içeren ve şerbetçiotunun da yüksek olabileceği biralardır. BrewDog 5 am Saint gibi harika bir temsilcisi vardır ülkemizde.

· Brown Ale:

Damakta gövdeli, malt ve tatlı izler bırakan kızıldan kahveye doğru bir renk yelpazesinde olan bira. Brooklyn Brown Ale Türkiye’deki örneği.

· Indian Pale Ale(IPA):

İngilizlerin eskiden Hindistan’a gitmek üzere yaptıkları ve yola dayanıklı olması için şerbetçi otunu bol kullandıkları biradır. Amerika’daki varyasyonları ise daha çiçeksi veya narenciye karakteri içeren orta gövdeli biralardır. BrewDog Punk IPA bu türdeki harika bir biradır.

BELGIAN ALE

Belçika birasıdır. Belçika biraları kendi içlerinde dallanıp budaklanmıştır diyebiliriz. Aşağıda Türkiye’de bulunan türler sıralanmıştır.

· Belgian Pale:

Olgun şerbetçiotlarının kullanıldığı, daha az acı, dolgun içimli ve gövdeli biralar olarak nitelendirebiliriz. Leffe Blond, Türkiye’ye gelen ilk Belçika biralarından olması ile beraber türünün güzel bir örneği.

· Belgian Strong Pale:

Pale Ale’den farkı daha yüksek alkollü, biraz daha baharatlı ve bitter olması diyebiliriz bu bira türünün. Türkiye’de Blond isimli olan biralar şeklinde ufak bir genelleme yapabiliriz. Duvel, Kasteel Blond uygun örnekler olacaktır.

· Belgian Dark:

Kehribardan açık kahve rengine oynayan bir renkle, baharatlı, maltsı, çiçeksi ve hatta maya ağırlıklı karakterler sunabilen bir bira türü. Leffe Brune, Türkiye’deki başarılı temsilcilerinden.

· Belgian Strong Dark:

Belgian Dark Ale biralardan daha fazla akollü ve kompleks aromalara sahip bir bira türü. Chimay Blue ve Amerikalı olmasına rağmen Brooklyn Local 1 ve Samuel Adams 13th Hour Türkiye’deki önemli temsilciler.

· Dubbel:

Baharatlı, zengin malt içeriğine sahip, çok meyvemsi olmayan ve genelde gövdeli ve karbonizasyonu yüksek olan biralardır Türkiye’deki önde gelen temsilcileri Petrus, Westmalle Dubbel ve Chimay Red isimli biralardır.

· Lambic:

Açık fermentasyon bittikten sonra meyvelerin eklenmesiyle ortaya çıkan meyveli bira diyebileceğimiz bir tür. Kriek ve Delirium Red bu türe uyan biralar olmasına rağmen Türkiye’de bunun da yasaklandığını duymak üzücü

· Tripel:

Genelde yüksek alkollü, şerbetçiotu miktarı fazla, yüksek gövdeli, doyurucu, kompleks aromalı, şekerli notaların da gezindiği bira türü. Tripel Karmeliet(Hollanda), Chimay White, Westmalle Tripel ülkemizdeki amiral gemileri.

· Witbier:

Yüksek miktarda buğday içeren, görünümü bulanık, baharatlı, portakallı aromaları sunan biralardır. Türkiye’deki temsilcisi Hoegaarden ve Blue Moon Belgian White isimli biralardır.

ENGLISH ALE

İngiltere biralarıdır. Bira kültürünün önemli bir parçasıdır.

· Barleywine:

Yüksek alkollü, canlı, meyveliden şerbetçiotu hakimiyetine değişken bir bira. Genellikle gövdeli, ve doyurucu bir bira türü. Fuller’s’dan Golden Pride bu tipte içilebilecek bir bira.

· Bitter:

Şerbetçiotu bol kullanıldığından tadı acımtırak olan biradır. Adnams Southwold Türkiye’de bulunan güzel bir temsilcisi.

· ESB (Extra Special Bitter):

Bitter biralardan biraz daha vahşi ve sert diyebileceğimiz biralar. Fuller’s ESB ve Adnams Broadside isimli İngiliz biraları Türkiye’de bulabileceğiniz güzel biralar.

· Indian Pale Ale(IPA):

İngilizlerin eskiden Hindistan’a gitmek üzere yaptıkları ve yola dayanıklı olması için şerbetçi otunu bol kullandıkları biradır. Türkiye’deki en başarılı temsilcisi Brooklyn India Pale Ale ve Meantime India Pale’dir.

· Pale Ale:

İngilizlerin şerbetçiotunun karakterini belirlediği biralarıdır. Türkiye’deki temsilcisi Fuller’s London Pride isimli biradır.

· Porter:

Liman işçilerinin günlük enerjisini sağlayan bira olarak bilinir. Kavrulmuş malt, kahve, şerbetçiotu, çikolata ve is karakterlerine rastlamak mümkündür. Kremamsı bir dokuda olan bu bira soğuk içildiğinde bir hazine değerindedir. Fuller’s London Porter, Meantime Coffee Porter muazzam örneklerdir.

· Russian Imperial Stout:

Rus çarları için 19. yüzyılda yapılan Stout’ların Kralı olarak yapılmış bira. Yüksek alkollü ve malt karakterli. Yoğun koyu tonlarda, kahve, kavruk malt, çikolata gibi aromaları öne çıkaran bir bira. Türkiye’de de Brooklyn Black Chocolate Stout muhteşem bir örneği.

GERMAN ALE

· Dunkelweizen:

Filtre edilmemiş, mayası içinde kalmış buğday birasıdır. Koyu maltlarla yapılır ve karakterinde muz gibi meyvemsi ve karanfil gibi ferah tatları bulundurur. Türkiye’de ne yazık ki yok.

· Hefe-Weizen:

Filtre edilmemiş, mayası içinde kalmış beyaz buğday biradır. Meyvemsi tatlar ağırlıklı, yaz için uygun bir biradır. Paulaner, Erdinger, Hacker Pschorr, Weihenstephaner ve Pera 5 bu sınıfta Türkiye’de satılan biralardır.

IRISH ALE

· Irish Dry Stout:

Düşük karbonizasyonlu ve düşük gövdeli içimi kolay, kremamsı biralardır. Kavrulmuş arpadan gelen kavruk tatlar düşük karbonizasyonla doyurucu ve ferah bir içim sağlar. Guinness, Murphy’s, Fuller’s Black Cab Stout bu türün Türkiye’deki temsilcileridir.

· Irish Red Ale:

İrlanda’nın kızıl renkli birasıdır. Kilkenny geldi gelmedi söylentileri var ama her şey olabilir.

TURKISH ALE

· Amber Ale:

Şerbetçiotu ve maltın bitter bir karakterle karşımıza sunulduğu bir tür Türk birası. Temsilcisi ise Gara Guzu Amber Ale.

· Golden Ale:

Maltsı ve orta gövdeli, daha tatlımsı bir karakterle karşımıza çıkan bir tür Türk birası. Temsilcisi ise Gara Guzu Blonde Ale.

LAGER

Lager bira üretiminde maya arpa şırasına kazanın alt bölümünden eklenir ve alt kısımda fermentasyon olur. Mayalanma da uzun bir süre alır. Bu biraların özelliği, daha hafif içimli olmalarıdır. Parlak renkli ve berraktır. Alkol dereceleri % 3-6 arasında değişir. Dünyada ve Türkiye’de biraların büyük çoğunluğu bu yöntemle üretilir. Lager biralar adını Almanca “stoklama” anlamına gelen “Lagern” kelimesinden almaktadır.

Ülkemizde bulunan Lager ailesindeki temsilciler ise alfabetik olarak şöyle.

· American Red Lager:

Maltın ön planda olduğu şerbetçiotunun da biraz yükseldiği bir lager türü. Türkiye’de Brooklyn Lager türünün güzel bir temsilcisi.

· Kellerbier:

Orta Çağ’a dayanan bir formülle yapılan filtresiz ve pastörize edilmemiş bira türü. Yumuşak içimli ve vitamin zengini. Temsilcisi ise Hacker Pschorr Kellerbier

· Pilsner:

Adını Çek Cumhuriyeti’ndeki Pilsen kasabasından alan bira, bölgenin olağanüstü yumuşak suyu ve aromatik şerbetçiotu sayesinde ünlüdür. Açık renkli ve şerbetçiotu kokusu, tadı hissedilir. Kozel, Krusovice, Budweiser Budvar(Çek) marketlerde bulabileceğiniz iyi örneklerden. Efes’i ve Tuborg’u yazmam gerekmiyor sanırım.